SGK’ NIN “EKSİK ECZACI İNDİRİMİ” NEDENİYLE UYGULADIĞI HAKSIZ CEZA İŞLEMLER VE MAHKEME SÜRECİ

SGK; birçok eczacıya Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı’ nın görevlendirme talimatıyla veri analiz raporları hazırlandığı, bu kapsamda yürütülen inceleme ve soruşturmalar neticesinde; kuruma fatura edilen reçetelere istinaden sigortalılardan tahsil edilmesi gereken muayene katılım payı, ilaç katılım payı, reçete katılım payı gibi tutarların tahsil edilmediği iddia edilerek önce eczacıdan savunma istenilmekte sonra protokolün 5.3.6 maddesine göre uyarı ve ,para cezası işlemleri uygulamaktadır.

Eczanelerden İlaç Teminine İlişkin Protokol ün (5.3.6.) maddesinde "Kurumun mahsup suretiyle tahsilini yaptığı haller hariç olmak üzere, alınması gereken ilaç katılım payları ve/veya ayakta tedavide hekim ve diş hekimi muayenesi katılım paylarını ve/veya eşdeğer ilaç uygulaması nedeniyle oluşan fiyat farklarını tahsil etmeyen veya hastaya iade eden eczacılara, ilk tespitte 1000 (bin) TL cezai şart uygulanarak eczane yazılı olarak uyarılır, yazılı uyarıya rağmen tekrarı halinde sözleşme feshedilir ve 1 (Bir) ay süre ile sözleşme yapılmaz. Tespit işlemi Kurumca yapılabileceği gibi ilgili eczacı odası tarafından da yapılabilir. Tespit işleminin, ilgili eczacı odası tarafından yapılması ve Türk Eczacıları Birliği Merkez Heyetince onaylanarak Kuruma yazılı olarak bildirilmesi halinde Kurum tarafından madde hükümleri uygulanır. Eczacı odası tespiti ve TEB Merkez Heyeti onayına istinaden yapılan işlemlerin yargı kararı ile haksız yapıldığına karar verilmesi durumunda, eczacının uğradığı her türlü maddi ve manevi zarar, tespiti yapan eczacı odası ile Türk Eczacıları Birliğince müteselsilen karşılanır. Ancak Kurum aleyhine dava açılması halinde, açılan dava Türk Eczacıları Birliğine ihbar edilir. Eczacı tarafından, ayakta tedavide hekim ve diş hekimi muayenesi katılım paylarının, tahsil edilmemesi veya iade edilmesi halinde uygulanacak cezai şart tutarının hesaplanmasında (6.17) numaralı madde hükmünün son fıkrası uygulanmaz." şeklinde düzenleme yapılmıştır.

Madde metni yaptırımı 1.000,00 TL para cezası ve uyarı şeklinde düzenlemiştir. 1.000,00 TL para cezasından tespitin tamamını anlamak gerekmektedir. Ancak SGK, her bir hastayı ayrı bir tespit olarak değerlendirmekte 1.000 TL yi hasta sayışı yani reçete sayısı ile çarpmak suretiyle madde metninin amacını aşar şekilde uygulanan ceza miktarını fahiş hale getirmektedir.

Diğer yandan; biz hukukçular her zaman “Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı’ nın görevlendirme talimatıyla veri analiz raporları ile yazılardan her zaman bizi tedirgin etmektedir. Zira ortada doğrudan olmayan, soyut, hangi veriler ne şekilde ele geçirilerek ve kullanılarak yapıldığı belli olmayan bir tespit daha doğrusu bir iddia bulunmaktadır. Çok basit bir soru ile; ortada bir şikayet, ihbar yokken böyle bir iddia neden, ne şekilde gündeme geldi. Öyle ya neden; eczacıların hastalardan katılım payı almadıklarını iddia etmektesiniz? Bu iddiaya hangi delillerle ulaşıyorsunuz? SGK nın ceza keserken eczacıya değil ama dava aşamasında mahkemeye vermek zorunda kaldığı raporlardan anladığımız sadece hasta beyanları ile ulaşmakta olduğunu kolayca söyleyebiliriz. Peki, hastalar SGK müfettişine nasıl ifade vermiştir? Ne yazık ki hastaların geneli eczaneye, eczacının istediği tarafına düşen ücretleri ödediklerini yahut ödediklerini ama SGK nın karşılamadığı ilaca mı ödediklerini neye ödediklerini tam olarak bilmediğini yahut SGK müfettişinin sorusunu eczacıya ekstradan istediği bir ücret olup olmadığını bunu ödemediklerini beyan etmişlerdir. Ancak SGK müfettişleri hastaların beyanları bu şekilde iken sanki hastalar eczacının aleyhine ifade vermiş gibi değerlendirmiş ve eczacıya İlaç Alım Protokolünün 5.3.6 maddesine göre 1.000Xhasta (reçete sayısı) kadar cezai işlem ve 1. Kez yazılı uyarı işlemi uygulamıştır.

Bu noktada; para cezası kadar, hatta somut olaya göre önemsediğimiz yazılı uyarı işlemidir; zira sözleşmenin 5.3.6 maddesinde tekrarı halinde 1 ay süreliğine sözleşmenin feshedileceği, düzenlenmiştir.

SGK nın cezası dava konusu edildiğinde mahkeme aşamasında dikkat edilmesi gereken husus şudur: Sözleşmenin 5.3.6. maddesine göre hastalardan ilaç katılım payı alındığı hususunda ispat külfeti eczacıdadır. Çoğu zaman eczacı tarafından tarafından hastalardan bu ödemelerin tahsil edilip edilmediğine dair herhangi bir yazılı delil ibraz edilememektedir. Buna karşılık SGK nın elinde Müfettiş raporu Teftiş Raporu bulunmaktadır. Bu nedenle; eczacıların usulünce, yöntemince delil toplaması, bunu mahkemeye ibraz etmesi ve hastaları tanık olarak dinletmesi önem arz etmektedir. Unutulmamalıdır ki; SGK nın ki aksi her zaman ispatlanabilir tek taraflı bir iddiadır; bu nedenle hastanın SGK Müfettişine değil hakim huzurunda verdiği beyan önemlidir; zira hastanın bu beyanına itibar gerekir.

Saygılarımla

                                                                                   Av. Filiz Tolgay Kılıç